Otlu Keçi Küp Peyniri

Van Otlu Keçi Küp Peyniri Nedir?

Van ve yöresinde, genellikle ilkbahar aylarında toplanan yabani otlar (otlu) ve keçi sütü kullanılarak geleneksel yöntemlerle üretilen, ardından küp veya tenekelerde olgunlaştırılan bir peynir çeşididir.

Özellikleri ve Yapım Aşamaları

1. Süt: Ağırlıklı olarak keçi sütü kullanılır. Bazen inek veya koyun sütü de belirli oranlarda karıştırılabilir. Keçi sütü, peynire o kendine has, hafif keskin ve aromatik tadını verir.

2. Otlar (Otlu Kısmı): Peynirin en karakteristik özelliğidir. Van bölgesinin yaylalarında yetişen, genellikle sirmo (yabani sarımsak), mendi, heliz (kekik), sillisk, nane gibi onlarca çeşit yabani ot, ilkbaharda toplanır, temizlenir, doğranır ve peynire katılır. Bu otlar sadece lezzet katmakla kalmaz, aynı zamanda doğal bir koruyucu görevi görür ve peynirin daha uzun süre dayanmasını sağlar.

3. Küpte Olgunlaşma (Küp Peyniri Olması): Mayalanıp, şekillendirilen ve tuzlanan peynirler, toprak küplere veya günümüzde daha çok teneke kutulara sıkıca bastırılarak doldurulur. Ağzı kapatılan küpler, serin ve karanlık bir yerde (genellikle toprağa gömülür veya kilerde bekletilir) en az 3-6 ay olmak üzere aylarca olgunlaşmaya bırakılır. Bu süreçte peynir kendi suyu içinde, otların aromasıyla mükemmel bir uyum yakalar, tadı olgunlaşır ve kıvamı yumuşar.

Tadı ve Kıvamı Nasıldır?

• Koku: Oldukça belirgin ve aromatiktir. İçindeki otların kokusu hemen fark edilir.

• Tat: İlk anda tuzlu ve otların getirdiği kompleks bir lezzet patlaması hissedilir. Keçi sütünün hafif keskinliği, otların aromasıyla birleşir. Olgunlaştıkça bu lezzet daha derin ve zengin bir hal alır.

• Kıvam: Küpten çıkarıldığında yumuşak, sürülebilir bir kıvamdadır. Yağlı ve nemlidir. Eğer daha kuru ve sert bir peynir seviyorsanız, “çökelek” kıvamında olanları da tercih edilebilir.

Nasıl ve Nelerle Yenir?

• Kahvaltıların Vazgeçilmezi: En yaygın kullanımı kahvaltıdır. Taze ekmek, lavaş veya bazlama ile mükemmel gider.

• Börek ve Poğaça İçi: Özellikle Van’da otlu peynirli börek ve gözlemeler çok meşhurdur.

• Mevsim Salataları: Ufalanıp taze yeşilliklerle hazırlanan salatalara çok yakışır.

• Makarna Sosu: Rendelenmiş veya ezilmiş Van otlu peyniri, sıcak makarnanın üzerine eritilerek harika bir sos olarak kullanılabilir.

• Meneni ve Omlet: Yumurtalı yemeklerde kullanıldığında lezzeti katlar.

Satın Alırken ve Saklarken Nelere Dikkat Edilmeli?

• Güvenilir Üretici: Geleneksel yöntemlerle, hijyenik koşullarda üretildiğinden emin olmak için güvendiğiniz mandıra veya markalardan alışveriş yapın.

• Küp/Teneke Tercihi: Eğer bulabilirseniz, tenekede değil de geleneksel toprak küpte satılanları tercih edin. Lezzet farkı oldukça belirgindir.

• Saklama: Açtıktan sonra orijinal kabında veya cam bir kavanozda, buzdolabında muhafaza edin. Üzerini tamamen kapatarak saklamak, kurumasını ve diğer kokuları çekmesini engeller.

Özetle: Van Otlu Keçi Küp Peyniri, sadece bir peynir değil; bir kültür, bir coğrafyanın ve emeğin ürünüdür. Tadına bakan herkesi, kendine hayran bırakan eşsiz bir lezzet şölenidir. Kesinlikle denemelisiniz